Een formeel systeem wil zeggen dat een film een verenigde set van gerelateerde samenhangende elementen bevat. Dit kan via een narratieve, categorische, retorische, abstracte of associatieve structuur.
Al lijkt het op het eerste gezicht meer een sfeerbeeld, er zit wel degelijk een narratieve structuur in deze scène. Zowel in de shots van Robbie als van Cecilia vindt een narratieve ontwikkeling plaats. Robbie probeert zijn gevoelens tegenover Cecilia te uiten in een brief, wat uiteindelijk resulteert aan een grappig bedoelde seksueel getinte brief. Ondertussen zit Cecilia in gedachten verzonken, althans, zo lijkt het, voor haar spiegel. Ze maakt zich langzaam op en zoekt een jurk uit. De belangrijkste ontwikkeling in deze scène is het typen van de seksueel getinte brief. Deze brief zal later een erg belangrijke rol spelen in de film als geheel; het is na de fonteinscène een tweede element van het ontvouwen van een drama. De verhaallijn van Cecilia lijkt op het eerste gezicht niet erg van belang in de film als geheel. Wanneer we echter iets verder kijken zien we Cecilia glitterende haarspeldjes in haar haar schuiven. Dit is enkele scènes later, in de bibliotheekscène, van groot belang bij de ontwikkeling van het drama. Voorafgaand aan dit fragment zien we tevens dat Briony in de tuinen haar toneelstuk doorleest. Ook dit is later nog van belang bij het doorgeven van de brief aan Cecilia; hier zien we Briony vanuit de tuin richting Robbie rennen om de brief aan te nemen.
De narratieve ontwikkelingen in deze scène staan dus duidelijk in verband met het narratief van de film als geheel.
Mise-en-scène
Onder de mise-en-scène verstaan we hier de setting, het kostuum en de make-up, de belichting en de staging.
In deze scène worden beelden van Robbie en Cecilia steeds afgewisseld. Robbie zit hier in zijn eigen kamer een brief aan Cecilia te typen om zich te verontschuldigen voor zijn eerdere blunder bij de fontein, maar kan de woorden niet vinden. Tijdens het typen is hij aan het roken, zet hij meerdere malen een plaat op, en mompelt hij in zichzelf. Cecilia zit in haar kamer in het landhuis voor de spiegel. Langzaam maakt ze zich klaar voor het diner dat volgt; ze maakt zich op en zoekt een jurk uit. Ook zij steekt hierbij een sigaret op en lijkt in zichzelf te mompelen. Terwijl Robbie en Cecilia zich in twee verschillende ruimtes bevinden en geen contact met elkaar hebben, voeren ze dus gelijksoortige handelingen uit. Er zitten echter ook handelingen in de scène die belangrijk zijn, maar niet met elkaar overeen komen. Zo zet Robbie twee keer opnieuw een plaat met operamuziek op en typt hij brieven, terwijl Cecilia zich meer bezighoudt met opmaken en in de spiegel staren.
Niet alleen de handelingen, maar ook de overeenkomstige objecten in de shots vallen op. In zowel de shots van Cecilia als van Robbie komen bijvoorbeeld spiegels voor. Cecilia komt vaak via de spiegel in beeld waarvoor ze zich opmaakt, maar ook bij Robbie komt zijn gezicht enkele keren via de spiegel in beeld. Tevens roken beiden een sigaret.
Ook de het kleurgebruik in de shots komt erg overeen. De kleuren zijn zacht en van een gelige heldere tint; het geeft aan dat het zich afspeelt op een zonnige zwoele zomeravond. Door de reflectie van de spiegels zijn er af en toe witte lichtvlekken in beeld, vooral in de shots van Cecilia. Deze zijn echter niet in focus en daardoor blijft het beeld een zacht karakter hebben. Er is in het kleurgebruik echter ook een tegenstelling te vinden; de kamer van Robbie is namelijk redelijk donker en zwaard ingericht, de kamer van Cecilia juist licht en ruimtelijk. De opvallende witte pluim benadrukt deze lichte ruimtelijkheid. Of dit ook belangrijk is bij het interpreteren van de verbanden tussen de personages valt echter te betwijfelen.
Over de kostuums en make-up valt minder te zeggen. Robbie draagt een wit hemd en lijkt in zijn ondergoed rond te lopen. Bij Cecilia is de kleding niet goed zichtbaar, ze lijkt een zwart hemdje aan te hebben. We zouden deze kleurverschillen kunnen interpreteren als een contrast tussen de personages, maar dit lijkt me een zeer onwaarschijnlijk verband. Wel zouden we kunnen zeggen dat de eenvoudige kleding van Robbie contrasteert met de chique kleding van Cecilia en daardoor het klasseverschil tussen de twee benadrukt wordt. De groene jurk die ze uiteindelijk uit haar kast trekt is later in de film echter wel van groot belang in bijvoorbeeld de bibliotheekscène.
Deze elementen maken dat we een verband tussen Robbie en Cecilia vermoeden. Het zou goed kunnen dat ze aan elkaar zitten te denken en tijdens het mompelen hun liefde voor elkaar proberen te verwoorden. Dit valt misschien niet expliciet te zien aan deze scène, maar als we de scène bekijken in het geheel van de film wordt deze interpretatie al aannemelijker.
Cinematografie
Over de cinematografie binnen dit fragment kunnen we kort blijven. De shots zijn weinig opvallend of origineel qua stijl, er komt weinig camerabeweging in voor en er vallen weinig expliciete verwijzingen naar een verband tussen de personages te vinden. Als we iets zorgvuldiger gaan kijken valt echter wel op dat de composities binnen de shots van Robbie en Cecilia vaak overeen komen. Het personage komt vrijwel altijd rechts binnen het shot in beeld, vaak ook met de camera linksachter het personage. Bij enkele shots van Cecilia zien we zelfs haar schouder nog net uit focus in beeld, met haar gelaat via de spiegel in focus. Ook Robbie verschijnt vaak rechts in beeld, al zijn hier enkele uitzonderingen te zien.
Montage
Er wordt hier duidelijk gebruik gemaakt van crosscutting. De personages bevinden zich in verschillende ruimten, toch wordt het verband tussen hen duidelijk gemaakt doordat de shots steeds worden afgewisseld van de een naar de ander.
De overgang tussen de shots is veelal zacht, zonder grote tegenstellingen tussen de opeenvolgende shots. Deze respectievelijk zachte overgangen komen tevens mooi overeen met de zachte kleurtinten die binnen de shots worden gebruikt. De montage is dus niet erg opvallend, het wijst zeker niet op zichzelf maar zorgt ervoor dat we het verhaal soepel volgen. We noemen dit continuous editing. De shots lijken zo meer een geheel, legt verband tussen personages.
De lengte van de shots blijft redelijk gelijk, 2-13 seconden, behalve wanneer Cecilia jurk uit kast pakt. Deze shots rond 23:27 zijn zo kort dat het bijna niet opvalt dat het verschillende shots zijn. Lengte van de verschillende shots komt dus redelijk met elkaar overeen, soms ook niet. Ik heb het idee dat de lengte van de shots dan ook niet erg veel zegt over de verbanden tussen Robbie en Cecilia.
Geluid
Het geluid in de scène bestaat zowel uit onscreen en offscreen geluid, diëgetisch en non-diëgetisch. Het geluid wat overheerst in dit fragment is de muziek van de langspeelplaat die Robbie opzet. Dit is het muziekstuk O soave fanciulla, o dolce viso, gecomponeerd door Giuseppe Giacosa, Luigi Illica en Giacomo Puccini, uit de opera La Bohème. Ondanks dat Robbie de plaat opzet in zijn kamer, horen we de muziek ook doorklinken in de shots van Cecilia. De muziek werkt hier dus zowel diëgetisch als non-diëgetisch. Naar mijn inzicht draagt ook deze muziek bij aan onze interpretatie. Ten eerste horen we duidelijk een mannen- en vrouwenstem, waardoor we al een verband zouden kunnen zien tussen Robbie en Cecilia. Als we de tekst van het muziekstuk nader bestuderen (zie bijlage 2) blijkt dat het stuk vertelt over een liefdesverklaring tussen twee operapersonages. Precies in deze scène zien we hoe Robbie probeert zijn liefde voor Cecilia te verklaren in een brief. De keuze van dit muziekstuk in deze scène is dus zeker geen toeval; toeschouwers met kennis van opera zullen dit ook zeker als een expliciet verband zien. Een leuk detail is overigens dat de opname die hier is gebruikt veel later uitgebracht dan de tijd waarin het verhaal zich afspeelt, namelijk in 1956.
Op de muziek en de achtergrondgeluiden als het typen na, horen we geen gesproken tekst. Het mompelen van Robbie en Cecilia wordt nauwelijks hoorbaar in het geluid verwerkt, de muziek overheerst. Voorafgaand aan gekozen fragment horen we dit echter wel; Briony zit hier in de tuin te lezen en hoewel we haar niet zien spreken horen we wel haar stem een verhaal vertellen. Hierbij horen we het non-diëgetische thema dat steeds terugkeert in de film. Wanneer het beeld overgaat in de typende Robbie horen we deze muziek en Briony’s stem nog doorklinken. Dit legt tevens een verband tussen de Briony en Robbie, wat we later in de film zullen terugzien. Ook later in de scène komt nog gesproken tekst voor. Robbie leest hier mompelend zijn oprechte brieven voor. Ook hier gaat zijn stemgeluid door in de shots waarin we Cecilia zien, wat weer een verband legt.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten